strona 2 / 4

Na bazie powyższego podziału, zespół projektowy rozpoczyna opracowywanie metodyki postępowania, która da możliwość przygotowania optymalnego wariantu realizacji projektu oraz zidentyfikowania potencjalnych zagrożeń. No właśnie – pojawia się na tym etapie kwestia składu zespołu projektowego – ktoś musi rozpocząć cały proces, więc kogo powołać najpierw: inżynierów czy ludzi od spraw społecznych? Praktyka pokazuje, że w pierwszej fazie do zespołu projektowego powoływani powinni być specjaliści, którzy będą odpowiedzialni za zadania związane z obsługą formalnoprawną przez cały okres trwania projektu, wspierani przez komunikatorów i osoby posiadające niezbędną wiedzę projektową dla weryfikacji inżynieryjnej tego, co proponują. Na kolejnych etapach rola inżynierów będzie wzrastać, a obsługi formalnoprawnej i komunikatorów przesuwać w kierunku zabezpieczenia realizacji prac konstrukcyjnych i budowlanych. Jednak wstępna faza projektu powinna opierać się na analizach dotychczas zrealizowanych inwestycji, problemów, które się pojawiły w trakcie zadania i sposobów, jakie zostały wykorzystane do ich rozwiązania. Na tym etapie mix wiedzy społecznej, negocjacyjnej, prawnej i inżynierskiej jest najlepszym narzędziem. Wnioski z analizy przekładają się na możliwość zwiększenia efektywności podejmowanych działań oraz opracowania alternatywnych sposobów postępowania. Oczywistość? Być może. Tylko często pomijana, bo przecież to właśnie oczywistość.

Mamy już zespół, więc powróćmy do naszych filarów realizacji zadań formalnoprawnych, omawiając pokrótce każdy z nich.

Kompetencje

Jak już wskazałam w opisie budowy zespołu - po pierwsze kompetencje. Dobrze przygotowany zespół, który posiada wiedzę, doświadczenie i doskonali swoje umiejętności, jest w stanie przekuć przyjętą strategię w model działania, który zostanie szybko i skutecznie wdrożony. Pamiętając o założeniach wskazanych powyżej podkreślić trzeba, że w skład zespołu powinny wejść osoby, które potrafią w elastyczny sposób myśleć i generować metody podnoszące jakość realizowanych procesów. Poruszanie się jedynie w zakresie rutynowych rozwiązań prowadzić będzie do pojawiania się typowych problemów, a to zazwyczaj irytuje nie tylko inwestora, ale i społeczności, i władze lokalne. Stąd do problemów droga już zazwyczaj niedaleka.

Transparentność działań

Prowadzenie otwartej komunikacji i jawność procesów decyzyjnych bezpośrednio przekłada się na możliwość wypracowania porozumienia pomiędzy podmiotem realizującym inwestycję a społecznością lokalną. Dlatego tak istotne jest budowanie zasobów informacyjnych, aby wyodrębnione i udostępnione zostały wszystkie najistotniejsze aspekty, a każde z postawionych przez stronę społeczną pytań zyskało wyczerpującą odpowiedź. Działania informacyjne są skrupulatnie zaplanowane w programie komunikacji społecznej: zespół ekspertów zajmujących się komunikacją społeczną rozpoczyna pracę już na etapie analizy otoczenia przedinwestycyjnego, natomiast przy realizacji działań formalnoprawnych kluczowe jest  skupienie się na kontakcie z interesariuszami. Niezależnie od etapu, wszystkie działania skoncentrowane są na dialogu dotyczącym potrzeb i oczekiwań. W tym celu organizowane są m.in. spotkania informacyjne i konsultacyjne, konferencje, wyjazdy studyjne, prowadzona jest strona internetowa projektu z aktualizacją postępu prac i stanem jego zaawansowania oraz stworzenie możliwości bezpośredniego kontaktu, zgłaszania sugestii oraz wyrażania opinii. Komunikujemy na zewnątrz to, co istotne dla projektu, ale przede wszystkim uważnie słuchamy. Otwarta komunikacja daje szanse na zbudowanie porozumienia, które jest niezwykle istotne w momencie rozpoczęcia etapu indywidualnych negocjacji.

strona 3 / 4

Indywidualne podejście w negocjacjach

Rozpoczynając proces negocjacji należy pamiętać, że kluczowe jest indywidualne podejście, które bezpośrednio wpływa na jakość relacji, pozwala na konstruktywny dialog i identyfikację potrzeb właścicieli. Dzięki temu można efektywniej współpracować i szybciej osiągać porozumienie. Pozyskiwanie gruntów pod inwestycje to wymagający uwagi i zaangażowania proces negocjacyjny, przebiegający sekwencyjnie. Jest to trudne o tyle, że strony każdorazowo muszą przygotować się do niego merytorycznie, uwzględniając zmiany: właściciele muszą zapoznać się z dokładnym przebiegiem linii, pogodzić się z ograniczeniami, jakie niesie ze sobą zgoda na przebieg trasy przez ich grunty oraz przeanalizować dokumentację, którą trzeba będzie podpisać. Natomiast wykonawca spotyka się ze zmiennymi oczekiwaniami co do formy i wielkości odszkodowań oraz wynagrodzeń. Warto w tym miejscu przybliżyć kwestie dotyczące wzajemnych relacji, wynikających z układu „ograniczenia – odszkodowania”.

Ograniczenia w dysponowaniu własnością spowodowane są koniecznością wytyczenia pasa technologicznego, który ustala się na podstawie oceny oddziaływania inwestycji na środowisko. Jego szerokość jest ściśle związana z faktem, czy jest to linia niskich czy wysokich napięć, co w konsekwencji przekłada się na zajętość obszaru. Obostrzenia dotyczą możliwości dokonywania nasadzeń w obrębie pasa technologicznego, niedopuszczalna jest również zabudowa. W niektórych przypadkach konieczne jest posadowienie słupów w obrębie konkretnych działek czy wycinka drzewostanu. Wytyczenie pasa technologicznego jest istotne z punktu widzenia obsługi linii, daje możliwość dokonywania konserwacji, modernizacji oraz wykonywania napraw.

Z drugiej strony, pas technologiczny, zmniejsza wartość działki. Właścicielowi wobec tego przysługuje odszkodowanie za zmniejszenie wartości nieruchomości z tytułu lokalizacji inwestycji, jak również wynagrodzenie za możliwość ustanowienia służebności przesyłu. Odszkodowanie i wynagrodzenie są dwiema składowymi kwoty wyliczanej przez rzeczoznawców majątkowych, a dokładny sposób jej naliczenia przedstawiony jest w operacie szacunkowym, który otrzymują właściciele. Wypłata środków finansowych ma charakter jednorazowy.

Prowadzenie indywidualnych negocjacji daje możliwość zbudowania wyraźnego obrazu korzyści z istnienia linii oraz ograniczeń, jakie ze sobą niesie. Jakkolwiek jest to proces trudny, to korzyści wynikające z jego przeprowadzenia mają nie tylko charakter formalnoprawny w postaci podpisania umowy, ale również mocno oddziałują na wizerunek wykonawcy wobec otoczenia społecznego. Przyjmowanie sztywnych i ogólnych form negocjacji bezpośrednio ogranicza możliwość poszukiwania elastycznych rozwiązań w przypadku zaistnienia sytuacji kryzysowej na terenach związanych z realizacją inwestycji, ponieważ strona społeczna przyjmuje w takim przypadku pozycję tak samo nieprzejednaną, jak uprzednio przyjmowali ją negocjatorzy wykonawcy.